Parkinson’s disease (PD) เป็นโรคเรื้อรังที่เป็นแล้วอาจเป็นมากขึ้นเรื่อย ๆ (Progressive disease) พบได้บ่อยในผู้ใหญ่ที่มีอายุเฉลี่ย 55-60 ปี โดยมีอัตราการเกิดที่ 1% อาการที่สำคัญ 4 อย่างของ PD ประกอบด้วย
· อาการสั่น(Tremor) มักเป็นสิ่งแรกที่ผู้ป่วย PD ประสบและบ่นถึง โดยเฉพาะในขณะพัก (Resting tremor) ยิ่งเครียดก็ยิ่งมีอาการสั่น อาการมักตามมาได้แก่อาการแข็งเกร็ง(Rigidity)
· อาการแข็งเกร็ง(Rigidity)
· การเคลื่อนไหวช้า(Bradykinesia) คือ การเคลื่อนไหวได้ช้าหรือไม่เคลื่อนไหว ซึ่งทำให้เกิดอาการที่เรียกว่า mask face หรือ อาการที่มีใบหน้าเฉยเมย ไม่แสดงความรู้สึก Bradykinesia ยังทำให้การเดินมีปัญหา และทำกิจกรรมได้ช้า
· การทรงท่าไม่มั่นคง(Postural instability)ทำให้การเดินแกว่งแขนไม่ได้หรือทำได้ไม่ดี การก้าวขาก็ทำได้สั้นๆ postural reflex ลดลง ทำให้เดินหกล้มได้บ่อย และอาจเกิดอาการที่ไม่ยอมเคลื่อนไหว
· อาการอื่น ๆ ในระดับกลาง ๆ เช่น กลืนและเปล่งเสียงลำบาก ระบบประสาทอัตโนมัติลดประสิทธิภาพลง อาจมีภาวะ Dementia และระดับสติปัญญาลดลง
พยาธิสภาพของ PD มีความเกี่ยวข้องกับการสูญเสียของ dopaminergic neurons ในส่วนกลางของ substantia nigra อย่างไรก็ตาม สาเหตุของ PD นั้น ไม่เป็นที่เข้าใจชัดเจน นอกจากคาดว่ากรรมพันธ์และสิ่งแวดล้อม เช่น การดื่มน้ำจากบ่อ การอยู่อาศัยในฟาร์มเกษตร การได้รับสัมผัสสารหรือยาฆ่าแมลง เป็นต้น
การพยากรณ์โรค
โดยพื้นฐานดูจากอาการทางคลินิก
โปรแกรมการรักษาทางกิจกรรมบำบัด
โปรแกรมที่เกี่ยวข้องกับความปลอดภัย
- แนะนำเทคนิคการนั่ง การยืน การลุกขึ้นยืนจากท่านั่ง การเคลื่อนไหวบนเตียง
- หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ชุมชนหนาแน่น ในพื้นที่แคบและควรจัดให้มีแสงสว่างเพียงพอ
- แนะนำอุปกรณ์ช่วยเพื่อเพิ่มความสามารถในชีวิตประจำวันและเกิดความปลอดภัย เช่น ที่รองเสริมนั่งโถส้วม (Raised toilet seat) ราวจับ และม้านั่งในห้องน้ำ
- แนะนำอุปกรณ์ช่วยเดิน เช่น ไม้เท้าชนิดต่าง ๆ
- แนะนำอาหารที่รับประทานง่าย เนื่องมาจากปัญหาการกลืนลำบาก
- โปรแกรมที่เกี่ยวข้องกับความสามารถในการช่วยเหลือตนเองในชีวิตประจำวันและการมีส่วนร่วมในกิจกรรม
- แนะนำการออกกำลังกายใบหน้า การเปล่งเสียง
- แนะนำเทคนิคสงวนพลังงานขณะอยู่ที่บ้าน ทั้งกิจกรรมยามว่างและงานต่าง ๆ
- ลดกิจกรรมที่ละเอียดมาก (Fine movement) มาก ๆ เช่น การกลัดกระดุม อาจใช้สายรัด Velcro strap แทน เป็นต้น
โปรแกรมที่เกี่ยวข้องกับปัญหาด้านการแยกตัวและการสื่อสาร
- การจัดโปรแกรมนันทนาการ การแนะนำกิจกรรมยามว่างเพื่อลดปัญหาการแยกตัวจากสังคมของผู้ป่วย PD
- ให้ข้อมูลและสนับสนุนกิจกรรมกลุ่ม
- แนะนำเครื่องช่วยการติดต่อสื่อสาร เช่น โทรศัพท์ที่มีหมายเลขตัวใหญ่ ๆ อุปกรณ์ช่วยเขียน ระบบควบคุมแสงไฟโทรทัศน์ต่าง ๆ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น